Leiding geven ten tijde van crisis is een zware opgaaf. Blijf je overeind als het zo hard stormt dat de pannen van het dak waaien? Er zijn er voor minder door de knieën gegaan. Leiderschap in crisistijd vraagt om een leider die vertrouwt op zijn eigen kernwaarden.
Leiding geven is sowieso niet eenvoudig. Een crisis verhoogt de druk. Wat ik vaak zie gebeuren is dat onder druk leidinggevenden anders reageren dan ze normaal gesproken zouden doen. De omstandigheden maken dat ze terugvallen op oude ineffectieve gedragspatronen en niet meer handelen volgens de waarden waar ze normaal op varen. Om te begrijpen hoe jij in tijden van hoge stress handelt, dien je jezelf eerst de vraag stellen: wat zijn de waarden van waaruit ik wil handelen?
Ken jezelf
Die vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Veel van de mensen die ik coach doen er weken zo niet maanden over om te begrijpen waarom ze doen wat ze doen. En dan nog is het fluide. Een levend document. Zelf leerde ik de waarden waar ik mijn acties aan ontleen pas begrijpen na meerdere stormen.
“Je kunt ook zeggen dat je politici pas tijdens een crisis echt leert kennen.”
Een crisis is wat dat betreft een goede katalysator. Niet geheel toevallig doet bijvoorbeeld over politici de beroemde ‘tijdens een crisis worden politici gevormd’-uitspraak weer volop de ronde: Zelf vond ik de toevoeging van politiek commentator Tom Jan Meeus een verrijking: “Je kunt ook zeggen dat je politici pas tijdens een crisis echt leert kennen.”
Zo zie ik het ook. Als leider en beslisser staat er altijd veel voor je op het spel. Je bent verantwoordelijk voor een bedrijf en de mensen die daar werken. Als het stormt, worden fouten nog kostbaarder en kun je hard afgestraft worden. Het managen van verschillende stakeholders wordt bemoeilijkt doordat de druk toeneemt. Je wilt wellicht vernieuwen, maar dat betekent ook dat je afscheid moet nemen van het oude.
Spagaat van een leider
Bovendien lig je als je leidt vaak als persoon onder een vergrootglas. Een leider wordt geacht voor de troepen uit te lopen en nimmer te despereren. Maar ook om een verbinder te zijn, te luisteren en te inspireren. Er wordt van een leider verwacht dat hij enerzijds regie neemt en tegelijkertijd anderen ondersteunt en (weer) in hun kracht brengt. Deze spagaat is op zichzelf een veeleisende taak die zijn tol kan eisen. Bij een crisis kan het je doen instorten. Dat overkomt genoeg mensen. Recent is gebleken dat het aantal burn-outs tijdens deze Corona crisis schrikbarend is gestegen.
“Er wordt van een leider verwacht dat hij enerzijds regie neemt en tegelijkertijd anderen ondersteunt en (weer) in hun kracht breng”
Zelf werd ik een aantal jaar geleden flink op de proef gesteld. Het bedrijf waar ik CEO was, kwam in zwaar weer. Daar ik eerder in mijn carrière een zware burn-out had gehad, was ik op mijn hoede. Laverend in het krachtenveld tussen de belangen van de verschillende stakeholders, ben ik vooral ‘true to myself’ gebleven. Zowel door pro-actief verantwoordelijkheid te nemen, goed te luisteren, constant op zoek te gaan naar een oplossing en daarbij ook niet geschroomd mijn kwetsbaarheid te tonen. Want een leidinggevende is ook een mens.
Terugkijkend durf ik te stellen dat het mij is gelukt het bedrijf succesvol door de crisis te loodsen. Dat deed ik door continue vanuit mijn kernwaarden te blijven handelen en daarover transparant te blijven verbinden met alle stakeholders. Hierdoor ben ik zelf overeind gebleven.
Bouwstenen van je karakter
Bij iedere coaching haal ik de kernwaarden van mijn coachees naar boven, laat ik deze herdefiniëren en zo nodig nieuwe betekenis toevoegen. Ze helpen je te aarden, ongeacht de omstandigheden waarmee je te maken hebt. Anders gezegd; het zijn de bouwstenen van je karakter en gedrag. En die bouwstenen onthullen zich snel en onmiskenbaar als het tegenzit of als je veel stress ervaart.
In deze roerige tijden overeind blijven vergt veel van je. Het kan zijn dat je organisatie helemaal stil ligt, op halve kracht vaart of extra innovatie noodzakelijk is. Je wordt uitgedaagd. Extra belangrijk is je eigen balans; je eigen welzijn. Niemand is geholpen als jij instort. Wees eerlijk naar jezelf en durf bespreekbaar te maken wat je twijfels en overwegingen zijn. En vervolgens pak je dat probleem met al je gezonde focus en capaciteit aan. Schroom niet om hulp in te schakelen. Ook ik heb daar veel baat bij gehad. Wil je aan de slag met het verkennen van jouw waarden? Ik help je graag verder. Je kunt mij bellen of mailen, of vul het formulier hieronder in.
