Samenwerking is cruciaal bij het beslechten van alle soorten problemen en uitdagingen, zoals nu. De coronapandemie is een heftige reactie op onze expansie en vraagt van ons een samenwerking. Samenwerking om een zeer groot probleem een zeer grote oplossing te bieden. En daarvoor zullen we moeten samenwerken met partners die we tot voor kort wenste te te negeren.
In de kern is de corona-crisis een probleem zoals alle anderen. Om dat te begrijpen, moeten we kijken hoe biodiversiteit de aanjager is van groei en ontwikkeling, en zo ook van oplossingen.
Over (bio)diversiteit
Onze aardbol herbergt miljoenen soorten leven. Iedere levenssoort staat voor een ecologisch systeem en neemt een zogenoemde ecologische nis in; een plek waarin de soort floreert. Die talloze ecologische nissen verhouden zich tot elkaar en zij beïnvloeden elkaar, zoals duizenden verknoopte draden. Een complex web van leven en interactie. Al die nissen houden elkaar en daarmee diversiteit in stand. De natuur om ons heen bewijst dat. Diversiteit fungeert als pijler van de natuurlijke orde en biedt soorten daardoor meer zekerheid van overleven; de kans is klein dat één soort overheerst ten koste van vele anderen. Ook binnen een soort bestaat een grote diversiteit. Zo verschillen mensen in aangeboren talent, ervaringen, ziens- en handelswijzen; een diversiteit die de sekse overstijgt.
Adaptief groeipatroon
Wetenschappelijke onderzoeken hebben onafhankelijk van elkaar vastgesteld dat groei en ontwikkeling van levende systemen als reactie op de steeds veranderende omgeving (dag-nacht; seizoenen; klimaat, etc.) en als reactie op de nabij verkerende andere ecologische systemen, volgens vaste en dus voorspelbare patronen verloopt.
Groei en ontwikkeling van levende systemen volgt altijd een voorspelbaar patroon in reactie op een steeds veranderende omgeving.
Dat vaste en voorspelbare patroon is de zogenaamde S-curve. Deze curve kenmerkt zich door een startfase waaruit in de loop van de tijd vanuit een veelheid aan verschillende systemen, uit chaos en diversiteit, iets groeit en bloeit. Hierop volgt een fase waarin evenwicht wordt bereikt (een succesvol fenotype), dat uiteindelijk in de derde en laatste fase vervalt, oftewel: ‘er niet meer toe doet’.
Tegelijkertijd ontstaat – in het gunstige geval – uit dat evenwicht een nieuwe S-curve als antwoord op de ondertussen weer veranderende omgeving. Darwin schreef over dat proces: “Only the most adaptive will survive”.
Onderzoek bevestigt: hoe groter de diversiteit van de verschillende (levende) componenten in de beginfase hoe groter de kans op een succesvolle S-curve. Ook hier geldt: hoe groter de diversiteit binnen een groep (mensen); hoe groter de kans op een succesvolle oplossing.
Deze uitgangspunten over diversiteit en de S-curve vormen het fundament bij onze individuele- en teamcoaching bij Top Executive Care en haar zusterorganisatie Medisch Consult Arbodienst.
Verandering de norm
Voor ecosystemen en dus voor het leven is verandering de norm. Kijk maar om je heen; de natuur verandert doorlopend. De ene S-curve is succesvol (bijvoorbeeld de voorouders van mensapen) en leidt tot een nieuwe S-curve (de mens) en een andere vervalt en gaat ten onder (mammoet, dodo). Zo volstrekt zich de evolutie.
Het opdoemen van een reactie is niet voorspelbaar. Dient deze zich aan, dan is het patroon van die reactie wel voorspelbaar. Dat is namelijk volgens een S-curve.
Als een levensvorm erg succesvol is, zoals de mens, zet dat druk op andere ecologische nissen. Zo hebben wij tijdens ons relatief korte bestaan op aarde al veel soorten verdrongen en ook laten verdwijnen. Als die ene ecologische nis de andere aan het verdringen is, volgt er wel of niet een reactie. Het opdoemen van een reactie is niet voorspelbaar. Dient deze zich aan, dan is het patroon van die reactie wel voorspelbaar. Dat is namelijk volgens een S-curve.
Wij nemen als mens echter een steeds grotere ecologische nis -en daarmee ruimte- in en dit roept als logisch gevolg veel reacties op van dicht aangrenzende ecosystemen. Bijvoorbeeld van dieren en die verdringen, verplaatsen of vernietigen we dan. Maar ook reacties van virussen doen zich aan. Hoe meer ruimte wij als soort innemen, en dat verloopt door ons gedrag exponentieel, hoe meer andere aangrenzende ecosystemen we schade berokkenen. We leggen wegen aan, kanaliseren rivieren en dammen ze in, kappen oerwouden voor hout en de ontginning van landbouwgrond; branden bossen ter grootte van voetbalbelden af; verdrijven diersoorten of halen ze naar de markt.
Actie leidt tot reactie
Door al die acties neemt de kans op een (tegen)reactie van een ander ecologisch systeem exponentieel toe. Hiermee neemt ook de kans exponentieel toe dat een (tegen)reactie van een ander ecologische systeem volgt dat desastreuze effecten heeft op onze eigen plek. Virussen evolueren bijzonder snel en zo ontstaat de sprong van een Coronavirus uit de ecologische nis van een dier (vleermuis; gordeldier) op de mens. Dit kost vele levens en veroorzaakt een verregaande maatschappelijke ontwrichting.
de sprong van een Coronavirus uit de ecologische nis een verregaande maatschappelijke ontwrichting.
De Pest, Spaanse griep, Ebola, Sars, Mers; de geschiedenis herhaalt zich. Dat heftige effect is niet ‘omdat we het verdiend hebben’ maar simpelweg omdat het bovenstaande zich voltrekt. Hier is geen schuldige. Hier is wel een verantwoordelijke. De mens is de enige diersoort die hier kennis van zaken van heeft. Dit evolutionaire talent en dus geschenk, kunnen we misbruiken en dan groeien we ten koste van…, maar we kunnen het ook gebruiken. Dat wil zeggen dat we in dankbaarheid voor dit gegeven talent onze verantwoordelijkheid nemen en besluiten om samen met respect voor en vooral met behoud van omringende ecologische nissen ons verder ontwikkelen.
De oplossing
Alleen uit een veelheid en verscheidenheid zoals van ecologische nissen ontstaat groei en ontwikkeling (een nieuwe S-curve). Een monocultuur zal niets uit zichzelf voortbrengen. De mens die de (bio-)diversiteit om zich heen respecteert en in stand houdt, hoeft niet bang te zijn voor de toekomst. Ook de grote onderlinge diversiteit waarvan sprake is bij internationale samenwerking kan leiden tot een succesvolle oplossing voor deze mondiale crisis.
De keuze is aan ons
Met elkaar verzinnen we de beste manier om verdere verspreiding van het virus tegen te gaan, wisselen we kennis en ervaring uit, vertragen en voorkomen zo het desastreuze effect ervan op onze maatschappij en natuurlijk op onze kwetsbare medemensen. De gewonnen tijd gebruiken we om versneld en innovatief beschermende middelen te maken, herhaling te voorkomen, zorgcapaciteit uit te breiden en bovenal vaccins te ontwikkelen die we in eerste instantie wereldwijd toedienen aan de mensen die cruciale beroepen beoefenen en vooral daar waar physical distancing and shutdown niet mogelijk zijn. We moeten ook bij onszelf te rade gaan. Welke lessen trekken we uit deze pandemie? Gaan we onze omringende ecosystemen nu eindelijk respecteren? Kortom…..blijven we op onze bestaande S-curve of durven we een nieuwe vorm te geven?
De natuur heeft de mens niet nodig. Wij kunnen niet zonder haar.
